Als je start met duiken dan komt er een moment dat je besluit over te gaan tot de aanschaf van materialen. En dan is de keuze van een automaat wel een van de meest uitdagende voor een beginnende duiker. In deze blog post vind je enkele tips die je kunnen helpen bij het maken van je eerste keuze.
Het kiezen van je eerste automaat is (volgens ons) net zo leuk als het kiezen van je eerste auto. Echter met een berg aan opties en keuzes te maken is het niet eenvoudig - DIN of Internationaal, gebalanseerd of ongebalanseerd, zwart of gekleurd, metaal of kunstor, je instrcteurs aanbevelingen, etc. - hoe weet je je nu wat voor jou de juiste automaat is?
Je automaat is een van de meest belangrijke investeringen die je maakt in je duikuitrusting. Je vertrouwd je leven aan dit kleine apparaatje. Een probleem of een incorrecte werking zijn een direct probleem en zorg. Slecht onderhoude automaten hebben de eigenschap vaak te lekken waardoor je luchtvoorraad sneller op kan raken wat weer extra stress en angst tijdens het duiken tot gevolg kan hebben. Een slecht onderhouden automaat adememt vaak ook zwaarder en is vaak minder hygienisch.
In het kort, je kunt op duikvakantie met maar 3 eigen uitrustings stukken. Ik zou kiezen voor mijn eigen duikbril, computer en automaat. Puttend uit mijn 22 jaar ervaring als duiker en duikprofesional tesamen met de ervaring van 2 collegas hebben we enkele tips verzameld welke je kunt gebruiken bij je keuze voor een automaat.
DIN of Internationaal (Yoke)
Afhankelijk waar je voornemens ben je automaat te kopenz ou je wel eens een beperkte keuzen kunnen hebben. In Noord America hebben de meeste winkels hoofdzakelijk Internationaal aansluitingen ook wel Yoke of A-clamp genaamd. In Europa en met namen in Duitsland, Nederland en scandinavie heb je hoofdzakelijk DIN. Voor meer verschillen tussen DIN en Internationaal lees deze blog maar eens.
Wanneer je plannen hebt om te gaan voor diepduiken, technisch duiken of duiken in situaties waar je niet direct omhoog kunt zoals grotten fo wrakken dan adviseren we een DIN automaat. De aansluiting is sterker en heeft de voorkeur van alle ervaren duikers die dat type duiken maken. DIN automaten kunnen eventueel eenvouding met een adapter op een internationaal aansluiting gemonteerd worden. (Deze moet wel bijna altijd apart worden aangeschaft) of door een "insert" uit de kraan te draaien uit de daarmee uitgeruste kranen.
Dat gezegd hebbende zijn de meeste in de US of tropische bestemmingen aankopen een Internationaal automaat. Deze kunnen ook op een DIN kraan door de insert terug te plaatsen in de kraan vaak op een later tijdstip nog omgebouwd worden naar DIN.
Budget of primium (ook wel bekend als ongebalanceerd en gebalanceerd)
De prijs zou geen drijvende factor moeten zijn in een zo belangrijke keuze mogelijkheid. Economie en prijs spelen natuurlijk altijd een rol in het maken van keuzes. Ongebalanceerde automaten zitten aan de onderkant van het prijs spectrum. Met beide modelen, piston en membraam, hebben ze alle een ding gemeen, ze ademn vaak iets zwaarder wanneer de fles druk terug loop als gevolg van het leger raken van de duikfles tijdens de duik. Dit gebeurd ook als je meer of dieper ademt en zeker als je met 2 duikers tegelijk ademen uit de automaat. De gebalanceerde automaten ook wel primium of high end genoemd ademen in nagenoeg alle situaties even ligt. Dus op diepte, bij bijna legen fles of bij gebruik door meerder duikers.
Materiaal keuze
De eerste trappen zijn meestal van metaal, echter de tweede trappen worden in diverse materialen uitgevoerd. Bij de keuze van een automaat is ook de overweging van gewicht. Gewicht in en uit het water. sommige duikers geven de voorkeur aan een metale tweede trap omwillen van zijn robuustheid andere aan een kunstof uitvoering omdat deze lichter en daarmee minder spierspanning kost in je kaak.
Automaten die beter tegen koudwater kunnen zijn vaak ook groter om meer warmte uit de omgeving op te kunnen nemen en groter is meer materiaal wat meestal betekend dat er ook meer gewicht is.
Als geld geen rol speeld zijn er nog meer opties zoals titanium wat de automaat weer lichter maakt maar ook diverse kleure afwerkingen.
Service vriendelijk
Duikers die frequent duiken en zeker de duiker die reizen maakt met zijn duikspullen of duik profesionals, zullen vermoedelijk een A-merk kiezen zoals bijvoorbeeld Aqua Lung of Scubapro. Dit doen ze omdat deze makkelijk te servicen zijn en om hun wereldwijde support network wat betekend dat zelfs op de uithoeken van de wereld eenvoudig aan onderdelen te komen is. Je keuze voor gebalanceerd of ongebalanceerd zou ook nog beinvloed kunnen worden door je reis behoefte omdat de afgelege locaties zeker de onderdelen van de ongebalanceerde zullen hebben en dat dat voor de gebalanceerde al weer minder voordehand liggend is.
Koudwatergeschikt en stromings geschikt?
Ga je duiken in koud water (<10 graden), dieper dan 30 meter. Dan is een een automaat die koudwater geschikt een must. Ga je ook nog duiken in stroming dan word de gebalanseerde automaat een betere keuze. Bij voorkeur een tweede trap die de mogelijkheid bied de ademweerstand af te stellen. Je automaat is namelijk gemaakt om in een bepaalde positie ten opzichten van je longen goed te werken. Stroomt het, hang je recht op of misschien wel op je kop dan is het een zegen als je je ademweerstand bij kunt stellen naar een beter passende situatie.
Veel merken kiezen voor een "Environmentally sealed" eerste trap. Dit beschermd eerste trap beter tegen bevriezen wat kan resulteren in free-flow. Een bijkomend voordeel van de sealed eerste trap is dat er minder vlug tot geen vuil in je eerste trap kan komen zeker als je veel duikt in zout of water met veel zweefvuil. Dit type automaten is vaak een klein beetje duurder. Als je bij de aanschaf dit nog niet kunt bekostigen bestaat bij veel modelen de mogelijkheid dit later toe te voegen door middel van een upgrade. Dit is dan opgeteld wel iets duurder dan wanneer je dit meteen bij de initiele aanschaf kiest.
EU regels
In de EU zijn sisn 2014 nieuwe regels voor automaten van kracht geworden. Die zijn met ingang van 2017 dwingend. Dit betekend dat een automaat getest moet zijn voor het gebruik door 2 duikers middels de reguliere tweedetrap en de alternatieve luchtbron alvorens deze als zodanig verkocht mogen worden. Meer informatie en uitleg vind je in dit artikel.
Aanvullende opties
Venturi/inadem ondersteuning: dit zijn technieken die het ademen uit de tweedetrap op diepte makelijker moeten maken. Een off stand helpt ook het onbedoeld free-flowing van de automaat aan de oppervlakte.
Miflex en slang lengte: Je kunt je slangen vervangen als je daar behoefte aan hebt. Ze moeten echter altijd zo zijn gekozen dat de comfortable ademhaling ondersteunen. Als je een alternatieve luchtvoorziening hebt of een Air2 heb je verschillende lengte slangen nodig. Miflex slangen zijn nu zeer populair om hun hoge flexibilieteit en lage gewicht. Bij het reizen is dit weer een voordeel bij het inpakken en het incheck gewicht.
Aantal poorten: Idealiter hebt je twee hogedruk uitgangen, dit stlt je instaat om naast een normale manometer ook een hogedruk zender te bevestigen voor een duikcomputer. De eerste trap heeft bij voorkeur minimaal 4 lagedruk aanslutingen zodat je je primaire tweedetrap en je alternatieve tweedetrap, lagedruk inflator van je trimvest (BCD) en je droogpak inflater slang kunt bevestigen.
Gewicht: Nu vliegtuig maatschapijen steeds strikter worden rond het gewicht van je bagage telt elke beetje (extra) gewicht. De grote merken zijn zich daar ook bewust van en hebben vaak aanpassingen gedaan en soms zelfs speciale lijnen van duikmaterialen speciaal voor de reizende duiker. Dit betekend vaak kleinere en lichtere automaten en duikspullen. Verwittige je wel van de juiste prestaties want soms gaat deze keuze een effect hebben op de prestaties. Vele duikers nemen de automaat ter bescherming mee in de handbagage, dit scheelt check in gewicht en helpt bij bescherming en geintegreerde computers die dan niet het ruim van het vliegtuig in gaan.
Conclussie
De belangrijkste conclussie is dat er geen beste keuze is. OF toch wel er is een beste keuze voor jou als je de opties of type gebruik of wensen aangeeft. EEn gebalanceerde automaat is duurder maar boed je vaak een lagere en constantere ademweerstand die vaak nog instelbaar is. Echter deze is duurder en vaak zwaarder wat weer lastig is bij reizen. Ongebalnaceerde zijn eenvoudiger, goedkoper en meestal nog makerlijker te servicen echter hebben vaak niet de bester prestatie. Duik je in kouder water of diepere dan komen sommige eisen vanzelf naar voren en beperken die je keuze vrijheid. Keuzes te over, dus denk goed na voor je over gaat tot de aanschaf van een nieuwe automaat. Overleg met andere om voor en tegens goed af te wegen. Neem je wensen en overwegingen mee naar de winkel bij aanschaf en leg deze voor aan de medewerker en kom zo samen tot een goede keuze.